Sabtu, 11 Agustus 2018

Sejarah Aksara Bali manut Aji Saka

PANDITA AJI SAKA
Kaucap wénten Raja Raksasa Déwata Cengker wastannyané, ipun Ratu sané adigang adigungadiguna, sané parilaksanannyané kalintang corah, sami panjak Idané kadadosang tetadahan. Déwata Cengkar kaucap nénten madrué rasa kamanusan ngantos praméswari Idané dados tetadahan ring sajeroning ngamargiang ahangkarannyané.
Kacritayang mangkin wénten Pandita mapeséngan Sang Aji Saka, Ida pragayan wicaksanasutresna majeng ring wong lén tur widagda ring wéda. Pandita Aji Saka madrué caraka sané satia kalih diri inggih punika Dora miwah Sambada. Makakalih carakan Idané puniki dahat sakti, digjaya, tumungkul miwah satinut ring sajeroning samaya. Sang Aji Saka mirengang indik Déwata Cengker, Pandita Aji Saka nénten oneng ring kabringasannyané, salanturnyané Ida mapikayun jagi nadah Sang Aji Saka sadéréng mamargi ka kratoné Déwata Cengker, Pandita Aji Saka ngicénin piteket ring Sambada mangdané ngraksa keris pajenengan Idané,”Paman sembada paman titahang gelah ngemit pusakan gelahe. Da paman nyerahang teké anaklén” tur kapikelingin sapasira nénten dados kaicén yéning nénten saking pangandika Aji Saka. Sawusan ngicén piteket nglantur mamargi pandita Aji Saka kasarengin antuk Dora niju purin Déwata Cengker Ida tan makta pajenengan, wantah pikayunan lan kasuran pacang
ngrajegang Dharma.
Oneng pisan Déwata Cengker, nrima Pandita Aji Saka. Ida satia pacang katadah tur mapinunas yéning Déwata Cengker prasida nglukar destar idané ngantos telas, kadurusang nadah. Déwata Cangker nrima pinunas punika. Sadurungé Pandita Aji Saka nganikayang Dora ngambil pusaka pajenengan sané karaksa olih Sambada. Déwata Cengker ngawitin
nglukar Destar Pandita Aji Saka. Sakémaon napi sané karasayang ,Déwata Cengker nénten kuasa nglukar Destar punika tur mamargi ngantos macebur ka sagara nemonin pademnyané.
Antuk sampun pademnyané Déwata Cengker, éling Pandita Aji Saka, majeng ring kakalih
carakan Idané sané sawiakti satia inggih punika Dora miwah Sambada. Di gelis Pandita Aji Saka nyujur genah Sambada sané riinan ngraksa pusakan Idané. Tetenger idané sawiakti mabukti kapanggihin, Dora lan Sambada mayuda ngetohang pamatut saking baos Pandita Aji Saka, raris carakan Idané Dora lan Sambada sampun dados layon. Selanturnyané Aji Saka mabaos: HA NA CA RA KA DA TA SA WA LA PA DA DJAYA NYA MA GA BA THA NGA Pinaka sastra sané pinih utama sané prasida pacang ngwedarang pangaweruhan sané jagi nyujur karahajengan kahuripan sakala miwah niskala ngantos mangkin.


Surakarta, April 1993
Alih basa olih : Eka Narayani
Ring carita Pandita maosan indik wit medalnyané aksara sané kaanggén dasar masastra ring basa Bali lan aksara Bali. Manut panglimbaknyané aksara Bali kacawisang mawit saking aksara India, panglimbakannyané sinarengan daweg nglimbakang agama Hindu – Budha ring Indonésia. Dumunan, ring India wénten aksara sané mawasta Karosti. Mawit saking Karosti puniki nyantos wénten aksara Brahmi, salanturnyané nurunang aksara Devanagari lan Pallawa. Aksara Dévanagari ring India Utara kaanggén nyurat basa Sansekerta. Aksara Devanagari lan Pallawa ring Indonésia panglimbakannyané nyarengin panglimbak agama Hindu lan Budha. Aksara Devanegari lan Pallawa puniki salanturnyané nurunang aksara Kawi utawi Indonésia kuno. Mawit saking aksara Kawi puniki, kasuén-suén medal aksara Jawa, aksara Bali miwah aksara tiosan sané wénten ring Indonésia.
Silih sinunggil cihna aksara Devanegari kalimbakan ring Indonésia, magenah ring Kutai Kalimantan Timur wénten Yupa sané kasurat nganggé aksara Dévanegari. Yéning ring Bali, wénten stupa alit-alit ring Pura Penataran Sasih Péjéng, Kecamatan Tampaksiring Gianyar. Stupa punika madaging Cap saking tanah legit, ring cap punika kasurat aksara Devanegari utawi siddhamatrka. Aksara punika sané keanggén nyurat mantra Buddha Tathagata. Ring Pura Blanjong Sanur wénten tugu pinget Ida Sri Kesari Warmadéwa sané madaging sasuratan nganggé aksara Dévanegari lan aksara Bali kuno. Wentuk aksara Bali sané bunter dados conto wentuk aksara Bali sané mawit saking aksara Pallawa. Panglimbak aksara Bali saking aksara Devanagari inggih punika wangun aksara akara ring aksara Baliné sané mesib sareng wentuk aksara a ring aksara Devanagari.

Tidak ada komentar:

Posting Komentar