Sabtu, 11 Agustus 2018

Kruna Polah








Kruna Polah inggih punika: kruna sane sampun polih wewehan (pangater) anusuara. Anusuara inggih punika suara  irung (suara hidung) sane ring basa Indonesia kasengguh suara nasal. Ring KBBI nasalisasi berasal dari kata nasal, yang berarti bersangkutan dengan bunyi bahasa yang dihasilkan dengan mengeluarkan udara melalui hidung, yaitu m, n, ng, dan ny, kemudian diberikan imbuhan -isasi menjadi nasalisasi berarti pelepasan udara melalui hidung pada waktu menghasilkan bunyi bahasa.

          Ring basa bali nasal punika kabaos anusuara wiadin anunasika, manakadi: nya, ma, na, nga.
Kruna polah puniki kruna-kruna sane polih pengater : nya, ma, na, nga;. Krana polih pengater anusuara punika, ngobah kruna aran dados kruna kria.


Kruna Polah inggih punika kruna lingga sané polih anusuara (anunasika) sakadi : ny, m, n, ng, tur kapolahang. Wénten 11 aksara sané prasiada kaanusuarayang minakadinipun:
* Anusuara ny, ngobah aksara : j, c, s.
* Anusuara m, ngobah aksara : p, b, w.
* Anusuara n, ngobah aksara : t, d.
* Anusuara ng, ngobah aksara : k, g, h.
- Anusuara ny, ngobah sané ngobah aksara j, s, c, yéning wénten kruna-kruna aran sané
mapangawit antuk j, s, c, manados kruna kria upaminipun:
Jarag - Nyarag,
Cabcab - Nyabcab,
- Anusuara m, sané ngobah aksara p, b pacang ngobah Kruna Aran sané mapangawit antuk p,
b, manados Kruna Kriya upaminipun :
Pegat - Megat,
Batek - Matek,
- Anusuara n, sané ngobah aksara t,d pacang ngobah Kruna Aran sané mapangawit antuk
aksara t, d manados Kruna Kriya upaminipun:
Tunggak - Nunggak,
Dakep - Nakep,
- Anusuara ng, sané ngobah aksara k, g, h, yening wénten Kruna Lingga mapangawit antuk
aksara k, g, h, tur Kruna Lingga punika marupa Kruna Aran, kangkat Kruna aran punika
sesampune kanusuarayang dados Kruna Kriya minakadinipun :
Kandik - Ngandik,
H (a) alih - Ngalih,

Tegepin wacanané puniki antuk Kruna Polah sané patut !
Mémén tiangé tuni semengan luas ka peken ........................nyuh, biu, tekén jagung lakar
adepa. Disubané dagangané makejang payu lantas mulih ....................................bémo mewarna
gadang. Kernét bemoné éncol .........................kranjangné imémé tumuli menékang ke bemoné.
Mémén tiangé lantas ..................didurin sopiré. Di subané teked jumah i mémé nuunang kranjangné
laut ....................gagapan tipat cantok majukut kecambah sambilanga mapajar” yan né daar malu
tipaté, melahang ngejang sematné apang tusing .....................batis. Yen suba suud madaar tulungin ja mémé ........................ buah pohé di teba apang ada adep mémé buin mani. To juané ané lantang
anggon ................... buah pohé. Pohé ané suba .............................demenin semal. Semalé jani
lénan tekén ngamah poh ia masih demen ............................nyuh.

12 komentar: