Senin, 06 Agustus 2018

Dharma Wecana

Om Swastyastu majeng Ida dané sané banget wangiang titiang. Ring galah becik sekadi mangkin titiang ngaturang indik dharma wecana.
Durusang cingak ring sor puniki.

Panglimbak pangajahan basa Bali ring aab jagaté  sekadi mangkin sampun sayan ngamecikang, sané kasinahang  antuk  kawéntenan  basa Baliné kaanggé ring widang informal sekadi ring
pakraman, sekaa truna-truni, taler punika ring widang  pendidikan . Silih sinunggil kawagedan sané kaplajahin ring widang pendidikan inggih punika kawagedan mabasa Bali, rikalaning madharma
wacana.

Teges  Dharma Wecana
Dharma wacana inggih punika bebaosan utawi wacana sané madaging indik agama, adat istiadat, miwah  budaya sané kabaktayang ring ajeng sang sareng akéh saha kawangun antuk 
bantang bebaosan , genah, galah/kala, miwah  patra. Munggwing tetujon ngaturang  dharma wacana inggih punika:
• Anggen ngawewehin  kaweruhan
• Nelebang ajaran agama miwah budaya
• Ngamargiang paindikan agama,budaya miwah adat istiadat ring  masyarakat (warga), wangsa, lan negara.
Dharma wacana sané  becik sapatutnyané nganggén basa sané becik, sadarana, miwah nénten nganggén istilah-istilah asing. Soroh materi sané kaunggahang ring dharma wacana madasar antuk
ajahan agama, adat lan budaya.

~Tatacara Madharma Wacana
Wénten makudang-kudang tata cara madharma wacana inggih punika:
• Spontan
Metoda spontan punika sang sané madharma wecana
sampun uning inti utawi daging naskah dharma wacana
punika.
• Madue utawi nganggen teks
Metoda punika  sang sané madharma wacana sampun madué teks sakéwanten durung madué pengalaman madharma
wacana punika mawinan téks kawacén sekadi sané sampun
commons.wikimedia.org kasiagayang.• Memoriter
Naskah dharma wacana sampun kasiagayang raris kaapalang olih sang sané madharma wacana.
• Ekstemporan
Ring metoda puniki, sang sané madharma wacana maktayang unteng-unteng napi sane pacang katlatarang, raris kalimbakang sajeroning madharma wacana.

Tata cara nyurat Dharma Wecana
Sadurung madharma wacana, ketahipun  sang sané jagi madharma wacana patut sampun maduwé  naskah. Kemaon wénten taler sang sané jagi  madharma wacana tan madué naskah.
dwaning sapunika ngiring uratiang tata cara nyurat dharma wacanané puiki :
• Wed bebaosan kapolih ring buku sané madaging tattwa, tata susila, upacara agama,  pendidikan agama, lingkungan hidup , miwah sané lianan
• Ngresepang daging bebaosan
Madharma wacana sané becik inggih punika yening sané madharman wacana sampun resep
ring daging bebaosan tur madasar antuk buku sumber sané patut
• Kerangka
Kerangka puniki mabuat pisan awinan yening sampun uning ring  karangkanyané, pastika pacang dangan nglimbakang idé sané kasurat ring naskah dharma wacana punika.
• Nyurat dharma wacana sané saderana miwah jelas Saderhana punika maartos naskahnyané tan madaging langkungan ring unteng dharma wacana , Jelas artos miwah tetueknyané, jelas  basa, wed, miwah daging dharma wacana punika.
• Nganggén Basa sané patut tur becik mangda sané mirengang dharma wacana punika aluh  ngeresepan daging  dharma wacanané.
•  Wilangan Naskah sané patut . Naskah dharma wacana puniki dados tan akeh, manut ring acarannyané. Durasi waktu utawi galah  sawatara 15 utawi 20 menit, pinih akéh 30 menit.

~ Pamitegep Dharma Wecana
Mangda pascat ngaryanang Dharma Wacana, wénten makudang-kudang paletan sané patut kauningin, makadi:
• Murda wacana manut topik miwah téma
• Purwakaning atur kariinin antuk panganjali Swastiastu
• Huluning bantang atur, sané madaging rasa angayubagia miwah rasa suksma ring Ida Hyang Parama Wisésa
• Raris aturang ring pamiarsa unteng wacana druéné
• Pangringkes atur utawi  kesimpulan wacana
• Paungu atur utawi saran-saran sané kabaos jaga winungué iwang atur.
• Parama Shanti.

~Wangun Dharma Wecana
Widangan dharma wacana inggih punika:
• Pamahbah madaging:
- Pangastungkara
- Matur suksma ring pangenter acara
- Ngastiti bhakti majeng ring Ida Sang Hyang Widhi
• Daging
- Mahbahang daging dharma wacana sané manut ring bantang bebaosan ngenenin indik
adat, budaya miwah  agama 
• Pamuput
- Madaging indik reringkesan daging bebaosan
- Nyutetang napi sané kaaptiang miwah  parama santi


~ Tetikes Madharma Wacana
Sajeroning maktayang dharma wacana , mangda napi sané kawedar prasida kauratiang saha mangda prasida nudut kayun sang sané miarsayang, sang orator patut taler nguratiang tetikesan mapidarta minakadi ring sor puniki:
• Wicara inggih punika kawagedan ngeninin indik topik utawi tema sané kabaktayang mangda  prasida nudut kayun sang sané mirengang.
• Wiraga inggih punika semita, laras, agem, utawi bahasa tubuh sang sané maktayang dharma wacana punika.
• Wirama inggih punika tata suara sané mapaiketan ring suara/vokal miwah intonasi sané anut ring punggelan lengkara mangda kapireng lengut.
• Wirasa inggih punika rasa penghayatan ritatkala maktayang dharma wacana  mangda daging dharma wacanané punika prasida nuek pikayunan sang sané mirengang.

Inggih wantah amunika dumun. Puputang titiang antuk parama santih.
Om santih, santih, santih om

2 komentar: