Minggu, 04 April 2021

Sembrama wacana covid 19

 Om Swastyastu

Om Anobadrah Kertawoyantu Wiswatah

Dumogi pikayun sane susrusa rauh saking sakancan genah.

Suksma antuk galah sane katiba ring padewekan titiang.

Para angga panureksa sane banget wangiang titiang.

Para atiti sane tresna sihin titiang

Rahajeng semeng. Punapi gatrane? Domogi makasami becik - becik kemanten. Pinih riin ngiring iraga sareng sami ngaturang angayu bagia majeng Ida Sang Hyang Widhi Wasa, sangkaning Astung Kerta Wara Nugraha Ida iraga prasida mapupul iriki ring galah sane becik puniki. 

Inggih Ida dane sane wangiang titiang, ring galahe sane becik sakadi mangkin, titiang jagi maatur-atur indik Panglalah Covid 19 

Bagia pisan manah titiange, duaning sampun polih nyarengin maatur ring galahe sane becik sakadi mangkin. Sakadi sane sampun ketah kauningin ring kahanan jagate sane mangkin, sane wenten panglalah covid-19 iraga sareng sami mangda satata polih karahajengan ring kahuripan. Ida dane sareng sami mangkin ring kawentenan panyungkan panglalah covid 19. Panglalah puniki wit saking wuhan Cina saha nglimbak kantos ka sakancan jagat dura negara. Pinyungkan puniki nglimbak saking bulan november 2019 kantos mangkin miwah mangkin kari dados pandemi.

Covid 19 pinaka gering sane sampun nibenin makasami panegara, pinaka pinyungkan sane patut kauratiang duaning kantos mangkin durung wenten tambanyane. Yatna tur nuutin pawarah-warah saking pemrintahé punika sane patut. Sakewala lebihan saling kadan sangkaning panawange indik panglalah Covid 19 sane tuna, nika tusing patut.

Unduk gering sané nibénin guminé kadi mangkin, pamekas ring Bali, sujatiné sampun wenten saking riin, nenten ja mangkin manten. Makudang-kudang warisan sastra sampun nyuratang indik kahanane punika. Nirguna panglingsiré masesuratan yéning tetamiannyane nenten dados anggen pangancan nampénin alan guminé sakadi mangkin. Sanistané iraga ngwacen, madyané iraga nganggen tetimbang, utamannyane iraga nglaksanayang daging tuturnyane sane anut.

Sakadi pustaka Rogha Sanghara Gumi sane nartayang indik gering cukil daki. Pustaka Widi sastra punika mabesen tekening para raja Baline, yening pet prade wenten anak kalaran cukil daki sane nenten nyidayang ngubadin, ipun nenten kalugra ngranjing ka kadatuan rajané. Napi tetujone? Pastika mangda pinyungkan punika nenten gelis nglalah. Napi malih sang sane keni pinyungkan nenten nyidaang ngwatesin pagubugannyane (social distancing). Pastika pacang ngakehang sane keni panglalah. Yening kantos gering cukil daki nénibénin tur nyengsaranin kramané, Ida Batara ngungseng pacang mawali ka kahyangan Idane sangkaning jagate letuh kageringan. Yening adungang teken putusan pemrintahe mangkin, pamutus pustaka lontar Rogha Sanghara Guminé pateh teken karantina wilayah.

Lianan teken punika wenten.Geguritan Kesehatan sane karipta olih Dr.Ida Bagus Rai nlatarang indik tata cara ngamengin makudang-kudang gering malarapan antuk pangwruh modern. Dr.Ida Bagus Rai malarapan antuk Geguritan Kesehatan katah maosang gering sane naenin nibenin jagat Baliné sakadi Malaria, Lépra, TBC, miwah sane lianan. Nambakin geringé inucap, Ida mabesen mangda iraga satata nyaga kaasrian pakarangan kantos angga sarirane. Ida maosang “pakarangane sampatang, makedas-kedas sai, luluné tambun-tambunang, ancungin api enjutin, umahé pang tetep bersih, pang tan ada sebum buyung, wiadin gaénang bangbang, saka kedik urugin, eda mayus, twara tuyuh amun apa”. Unduk nyaga kabersihan angga sarira, Dr. Ida Bagus Rai mikélingin karma Baliné “mabaseh lima biasayang, satondén madaar nasi, sawiréh sing kena baan, apa kadéna né ngotorin, data-data bakat ambil, magenep bakat usud, dini-ditu majemakan, mawinan limané daki, antuk sabun umbah apang kedas”. Ané pinih utama, kakawian Dr.  Ida Bagus Rai duk warsa 1956 inucap ngicén panepas sakit TBC sane masaih teken Covid 19. TBC muah Covid 19 ngranayang pinyungkan ring paru-paru, nuunang kateguhan angga (imunitas), lan nglalahin. Yadiastun pastika Covid 19 ganasan tekén TBC patitip Dr. Ida Bagus Rai nambakin gering TBC patut kaanggén tetimbang. Ida nlatarang “Santukan TBC banget nglalahin, mangda yatna pisan, sasida kelidin, apang tuara katularan. Punapiké santukan patut yatnain, da marep-marepan, sareng sang sakit malinggih, ri kala ipun

makohkohan. Samalihnyané sang sakit patut ajahin, mangundukang raga, mangda tan keni lahlahin, timpalé sapakurenan. Yéning masaré patut ipun padidian, matilesang awak, anggén genahé asiki, da mailehan. Ri kala makohkohan angkebin gelis, antuk sapu tangan, lambene mangda tan polih, bebesé makritisan. Piring-piring maka miwah gelas cangkir, pakakas ngajeng punduhang kadadosang asiki, genahé mangda manehan. Galeng Kasur klambi anduk kamben cerik, miwah sane lianan mangda kajemuhin, sajawanin ya kaumbah. Yening karasayang sungkane ngawitin, wiadin katarka, ka dokter gelisang mangkin, mangda nenten sayan nyangetang.

Minabta ngicalang panglalah puniki dahat meweh sane ngawinang kahuripan iraga sareng sami nenten mrasidayang doh saking panglalah puniki. Sumangdane madohan saking panglalah puniki iraga sareng sami mangda ngamiletin protokol kesehatan. Ngwacikin tangan mangda kedas inggihan silih tunggil parilaksana saderana sane dados nambakin miwah ngadohang iraga sareng sami saking pinyungkan covid 19. Ngwacikin tangan nenten dados wantah keni toya kemanten nanging sapatutnyane majalaran antuk mapiranti sabun miwah antiseptik. 

Manawita iraga sareng sami mangda nganggen masker ri kala nglaksanayang pakaryan ring jaba jero santukan panglalah puniki prasida nglalahin nglintangin apah miwah percikan punika ngawinang iraga sareng sami nganggen masker mangda nambakin panglalah nenten ngranjing ring sungkan pranayama. Marep-arepan sareng sawitra ring palemahan sakirangnyane 1 meter santukan panglalah puniki nglalahin antuk keni angga sang sane sungkan, punika mawinan majohan utawi jaga jarak kalaksanayang saantukan tata cara sane patut prasida nambakin panglalah covid 19.

Iraga sareng sami mangda satata ngupapira angga sarira mangda satata kenak antuk olahraga ring jero kemanten, nginem vitamin, nginem minuman sane ngawinang angga becik, miwah sane lianan punika mawinan angga iraga kebal saking pinyungkan saking jaba.

Wantah kadi asapunika sane prasida aturang titiang, mogi-mogi napi sane aturang titiang mawiguna antuk iraga sareng sami. Yening wenten sane nenten manut ring arsa, Titiang nunas geng rena sinampura. Maka panguntat atur puputang titiang antuk parama santih

Om Santih, Santih, Santih Om

Tidak ada komentar:

Posting Komentar